Antiqa va õziga xos an'analarga ega Xorazm oshxonasiga mansub tuxum barak taomi haqida eshitgan bõlsangiz kerak.  Xalq orasida uni yumurta barak deb ham atashadi. Ammo uning italyan millatiga mansub yaqin qarindoshi 'ravioli' haqida eshitganmisiz? Yõq deysizmi? Unda biz sizga ularning har ikkisi haqida bilganlarimizni hikoya qilib beramiz.

Ravioli - tarixi XIV asrga borib taqaluvchi italyanlarning sevimli taomi. U haqidagi eng qadimgi ma'lumot Prato savdogari Francesco di Marko Datini shaxsiy maktublarida uchraydi. 
Ushbu taomlarning asosini xamir tashkil etadi. Tuxum barakning ham raviolining ham xamiri yupqa qilib yoyiladi va odatda kichik kvadratlarga, hozirga kelib xõrandalarning ta'bi, oshpazlarning didiga qarab aylana, yoki yarim oy shakllarga bõlib chiqiladi. Ammo ularning ichiga solinadigan massa bir-biridan biroz farq qiladi. Italyanlar xamir ichiga qadimiy odatga kõra tuxum va pishloq aralashmasi, zamonaviy tayyorlash usulida tovuq, baliq yoki mol gõshti, meva va sabzavotlardan birini solishadi. Xorazmda esa nachinka vazifasini tuxum õtaydi (õzbek oshxonasida hamir ichida gõsht va sabzavotlar solib tayyorlanadigan boshqa turdagi taomlar mavjud va ular turli nomga ega). Xamir ichiga tayyor masalliqlarni solgach, uning chetlari yopiladi va suvda yoki shõrvada qaynatib pishiriladi. Bugungi zamonaviy oshpazlar, uy bekalari taom tayyorlashda tavakkal qilishdan, yangiliklarga qõl urishdan charchashmayapti va qõrqishmayapti ham, ya'ni hozir tuxumbarak yoki raviolini qovurilgan holatda ham uchratishingiz mumkin. Har ikkala taom uni tayyorlayotgan insondan katta mahoratni va sinchkovlikni talab etadi. Chunki taom xamiri qalin bõlib qolmasligi, ichidagi massa tõliq pishishiga ahamiyat qaratish lozim. Xorazmliklar ushbu yegulikni dasturxonga suzma bilan birga tortishadi. Shunda uning ta'mi yanada mazali va xushxõr bõladi. Italyanlar esa uni shõrva, kõkatlar yoki dengiz õtlari bilan xõrandalarga, mehmonlarga tortiq qilishadi. Bu mazali yeguliklar õz oshxonasining alohida mehr bilan tayyorlanadigan, qadrli va qimmatli taomlardan biri. 

Xullas maslahatimiz, Xorazmga borsangiz, tuxumbarak yemasdan, Italiyaga tashrif buyursangiz, raviolidan ta'tib kõrmasdan qaytmang.