Osh - u biz uchun shunchaki taomlar shohi emas, balki san'at asari, tõkinlik, hotirjamlik, birdamlik, dõstlik-shodlik ramzi hamdir. Chunki õzbeklar biror xushxabar eshitsa ham, boshidan qandaydir tashvishi arisa ham, quvonchli voqea rõy bersa ham osh qilib uni nishonlaydi. U nafaqat taomnomamizdan, kõnglimizdan, balki Ginnesning rekordlar kitobidan ham munosib õrin egallagan. Osh ustida dildan suhbatlar quriladi, dõst-yorlar jamlanadi, yaqinlar diydorlashadi. Kuningdan bir kuning qolsa ham osh ye, pulingdan bir puling qolsa ham osh ye deyilishi ham ana shundan.
Ushbu taom juda ham qadimiy tarixga ega boʻlganidan uning kelib chiqish davri va joyi haqida turli xil ma'lumotlar mavjud. Baʼzi manbalarga koʻra, palovning tayyorlanish uslubi eramizdan avvalgi II—III asrlarda qadimgi Yaqin Sharq, Oʻrta Osiyo va Hindiston yarim orolida tashkil topib kelgan. Qadimgi arab va fors adabiyotining eng yorqin namunalaridan biri "Ming bir kecha" asarida va IX—X asrlarning qoʻlyozmalarida palovning bayramona taomligi haqida maʼlumotlar berilgan. Xullas, bu haqida uzoq gapirish mumkin. Uning nafaqat tarixi uzun, balki turlari ham xilma-xil, masalan, hududlarda tayyorlanishiga qarab Oshi Sofi, Samarqand oshi, Qõqon oshi, Xorazmcha osh, Jizzax oshi va hokazo. Qolaversa, marosimlarga boğliq: tõy oshi, nahor oshi, shuningdek, Samovar palov, choyxona palov va shu kabilar. Nafaqat uning yurtimizda xillari kõp, balki dunyo oshxonasida unga õxshash taomlarni ham uchratish mumkin. Masalan, hindistonliklarning "Biryani" taomi shaklan va tarkibi jihatidan bizning palovxontõraga juda õxshash. Nafaqat hindlar, balki pikistonliklar uchun ham ushbu taom xuddi bizning oshga õxshab xõrandalar orasida mashxur va shoxona taom hisoblanadi. Taomning asosini guruch, gõsht, sabzavotlar tashkil etadi. Ammo bizning oshimizdan farqli ravishda unga kõplab ziravorlar solinadi. Xususan, kashnich, dolchin, za'faron, zanjabil, chinnigul, dafna yaproqlari, yalpiz, bulğor qalampiri, achchiq ziravor turlari va boshqalar. Yana uning tarkibida biz osh uchun ishlatmaydigan pomidor ham bor. Bu rõyxatni yana uzoq davom ettirish mumkin.
Õzimizning oshga õxshab biryanining ham bir qancha turlari bor. Sindhi biryani, Khan biryani, Kalkutta biryanisi, Malabar biryani, Ambur biryani, Lucknowi biryani, Mughlai va Kalyani biryani kabilar shular jumlasidandir. Ular bir-biridan tayyorlanish uslubi va tarkibiga kõra biroz farq qiladi. Masalan, Malabar biryani musulmon hindlarning oshxonasiga mansub, Mughlai biryanining esa tarkibida pishloq mavjud, Lucknowi biryani bõlsa maxsus fars pishirish uslubiga asoslangan. Biryani õta diqqatlik bilan, past olovda pishirilishi kerak. Uni tayyorlash oshpazdan biroz kõproq vaqt va sabot bilan mehnat qilishni talab qiladi. Natija esa bunga arziydi. Bugun u boshqa millat vakillarining ham sevimli taomiga aylangani ham bejizga emas.
Shuni ham qõshimcha qilish lozim, xitoy-uyğur, qrim-tatar, qozoq, qirğiz, turkman, tojik, afğon va hattoki koreys, indonez oshxonasida ham õzimizning oshga õxshash taomlarni, uning analoglarini uchratish mumkin. Faqat qaysidir achchiq, yana qaysisidir qõshimcha komponentlar bilan boyitilgan.
Qisqasi, õzbek oshining dunyoda õxshashlari kõp, ammo unga teng keladigani yõq.